فرصت‌ سوزی در اشتغال صنایع دستی/ تجربه‌ های ۱۰۰۰ ساله در گرداب بی‌ توجهی

توليد ايرانی:  سفیران فرهنگی شاید زیباترین تعبیر باشد برای آنهایی که با دستان هنرمندشان فرهنگ غنی و تمدن چند هزارساله این مرز و بوم را با چاشنی خلاقیت لا به لای هنرهای ماندگارشان به جهانیان یادآور می شوند.
 

آنهایی که پلی بین اقتصاد و فرهنگ شده اند، در این وضعیت نابسامان اقتصادی در استانی باستانی که مهد هنرمندان نام آشنایی است و با کورسوی امید چراغ هنر را هنوز زنده زنده نگه داشته اند، آن هم در شرایطی بسیار بد که هراز گاهی بساط یکی از هنر- صنعت های چند ۱۰۰ ساله این دیار برچیده می شود.

یکی از بهترین پتانسیل های استان برای ایجاد اشتغال، افزایش صادرات و تولید ثروت صنایع دستی است و ظرفیت بالا و اهمیت این حوزه در ارزآوری و کاهش بیکاری و رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی بر کسی پوشیده نیست.
 
صادرات ۱۸ میلیون دلاری صنایع دستی استان کرمانشاه در سال گذشته و وجود ۲۵۰ رشته متنوع و جذاب که میراث ارزشمندی از گذشتگان به شمار می رود و کارهای دست هنرمندان کرمانشاهی توانسته در بازارهای جهانی هم توجه مشتریان را به خود جلب کند.

علی رغم تمام این ظرفیت ها از ۲ میلیون نفر جمعیت استان تنها حدود ۸ هزار نفر در این حوزه مشغول فعالیت هستند که با توجه به آمار بیکاری بالای استان، این حوزه و ارزش افزوده بالایی که به همراه دارد می تواند با حمایت های مناسب و برنامه ریزی صحیح تعداد بیشتری را به این عرصه جذب کند.

ایجاد اشتغال در حوزه تجربه های هزارساله

 معاون سابق صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه اظهار داشت: صنایع دستی در استان کرمانشاه مجموعه ایی است که ضرورت دارد توانی بهتر و فزونتر برای دفاع آگاهانه از طرح ها وایده های حفظ، توسعه واحیاء ارزش های والای آن دیده شود.

نصرت الله سپهر ادامه داد: این بن مایه سنتی ریشه واصالت آن به بلندای تاریخ ارزشمند بسیار دور کشورعزیزمان است و امروز به همان میزان توان وانرژی و پشتکار بسزایی برای رونق آن لازم است.
 
وی در مورد ضرورت توجه به اشتغال در حوزه صنایع دستی اظهار داشت: اولا اینکه دانش بومی کافی برای راه اندازی کارگاه  در استان وجود دارد، در ثانی عدم نیاز به تکنولوژی پیچیده و وارداتی و اینکه با سرمایه اندک تولید صورت می گیرد، مواد اولیه ارزان برای تولید در دسترس است، بسیاری از تولیدات استان اصالتا بومی محلی سنتی و مختص این استان است و خریدارانی از داخل وخارج  کشور طالب تولیدات این استان هستند.

این کارشناس حوزه فرهنگ و هنر، داشتن دانش چند هزارساله نیاکان در این رابطه را از دیگر ضرورت های ایجاد اشتغال در حوزه صنایع دستی عنوان کرد و بیان داشت: بسیاری از تولیدات استان به صورت کلی نظیر گیوه (کلاش) مردانه و زنانه، لباس محلی، گلیم (ور) فرش، تابلوفرش، بافتنی های حصیری، دستکش، تولیدات چرم، زیور آلات و...  به استانهای دیگر صادر می‌شود.

سپهر تصریح کرد: به جهت زیبایی خاصی که صنایع دستی در طرح و رنگ و شکل دارد، از یک زیبایی سنت خاصی برخوردار است. به همین دلیل می تواند تاثیر بسیار خوبی بر کاهش ناهنجاریهای اجتماعی جامعه داشته باشد.

وی با بیان اینکه نیروی کار زیادی که تجربه پدری را به صورت استاد شاگردی پشت سر گذاشته اند در استان وجود دارد که ظرفیت خوبی نیز برای ایجاد اشتغال در این حوزه محسوب می شود، افزود: وجود آثار تاریخی ومحل عبور زائران به عتبات عالیات و راهیان نور و وجود ۴ هزار چشمه، سراب و برکه های مختلف و ۴ هزار اثر تاریخی که ۲۴۰۰ اثر از آن به ثبت رسیده زمینه خوبی را برای حضور توریست و گردشگر در استان فراهم کرده و اگر به درستی در این زمینه تبلیغ صحیح صورت گیرد، گردشگر طبیعی، مذهبی، جنگی، تاریخی، و... زیادی را می توان به استان وارد کرد و در صورت ورود گردشگر افراد دخیل در قسمت خدمات توریست مثل هنرمندان صنایع دستی، رستورانها، هتلداران و... رونق خوبی خواهد گرفت.
 
این کارشناس فرهنگ و هنر ادامه داد: اما جای سوال دارد که آیا در حال حاضر کاری متناسب این توان برای تحقق این موضوع مهم واقتصادی فرهنگی در استان صورت می گیرد، البته که این موضوع با توان و پتانسیل و حق کرمانشاه فاصله ها دارد.
ظرفیت اشتغال ۳۰ هزار نفر در حوزه صنایع دستی داریم
سپهر بیان داشت: خوشبختانه ظرفیت و زمینه های استان در ۲۵۰ رشته صنایع دستی بسیار بالاست یعنی به جرئت می توان ادعا کرد که  در صورت برنامه ریزی صحیح تا ۳۰ هزار نفر زمینه ایجاد اشتغال دارد، اما با نظر به توانمندی ها و انجام کارهای پایه ای که گذشتگان در این زمینه ایجاد کرده‌اند و بنا به بیان هنرمندان پیشکسوت وعلاقه مند امروز لازم و ضروری است انرژی و توان مناسبی در شان این استان برای تحقق این امر انجام گیرد تا لااقل بخش بیشتری از اشتغال در استانی که آمار بیکاری آن بالاست از هنرمندان وعلاقمندان به هنرهای سنتی ایجاد کنند.
معاون سابق صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه افزود: به نظر دلسوزان آگاه باتجربه، نباید فرصت سوزی داشته های ارزشی فرهنگی سنتی اقتصادی به خصوص هنرمندان صنایع دستی در استان بیشتر از این صورت بگیرد.
وی با بیان اینکه زمینه های تشویقی و ترغیبی برای ایجاد اشتغال در این حوزه  بسیار است، گفت: با توجه به اینکه خانه های تاریخی در حال تخریب و با هزینه نگهداری بسیار بالا هستند و هنرمندان به دنبال یافتن مکان فروش دست از تولید برداشته اند، لذا بازسازی خانه های تاریخی و واگذاری به هنرمندان برای ایجاد  بازارچه از مهمترین راه های تشویق برای ایجاد اشتغال در این حوزه است.
 
سپهر ایجاد بازارهای فروش از جمله حضور مستمر در نمایشگاهای داخلی وخارجی و به خصوص کشورهای اروپایی را از دیگر راهکارهای تشویق ایجاد اشتغال در این زمینه دانست و گفت: ارتباط با شرکتهای معتبر دارای برند جهانی به منظور انجام کارهای ترکیبی تلفیقی با صنایع دستی اصیل مواد اولیه مرغوب برای انجام برخی از کارها با تولیدات آن شرکتها، ایجاد برند وست کرون تمام ملزوات با صنایع دستی اصیل و مواد اولیه مطابق استانداردهای یونسکو هم بسیار کارساز است و البته در این زمینه استان پتانسیل بسیار خوبی دارد.
این کارشناس فرهنگ و هنر استفاده از تکنولوژی جدید (تجهیزات واسباب تولید) به منظور انجام تولیدات بهتر مورد پسند خریدار، مرغوب و ظریفتر، برگزاری کلاسهای آموزشی تخصصی صنایع دستی با حضور صاحب نظران خبره آشنا به علم گذشته و امروزی برای نوجوانان جویای کار، برگزاری جشنواره های تشویقی ترغیبی به منظور ورود بیشتر افراد جویای کار به این وادی و ورود بهتر و بیشتر صنایع دستی به دروس مدارس را از دیگر راهکارها برشمرد.
اشتغال در صنایع دستی از مصادیق بارز اقتصاد مقاومتی است
یک کارشناس مسائل اقتصادی در مورد ضرورت ایجاد اشتغال در حوزه صنایع دستی اظهار داشت: اشتغال در این حوزه در رونق تولیدات داخلی و تحقق اقتصاد مقاومتی نقش مهمی دارد.
پیمان احمدی، نیاز به سرمایه اندک و ارزش افزوده بالا را از مهمترین مزیت های این نوع از اشتغال عنوان کرد و افزود: درون زا، برون گرا و مولد بودن صنایع دستی آن را در زمره مصادیق بارز اقتصاد مقاومتی قرار داده است.
 
وی بیان داشت: استفاده از ظرفیت ها داخلی، متکی بودن به امکانات درون کشور و تعامل آن با اقتصاد جهانی از نقاط قوت این حوزه است و برای تامین مواد اولیه هم هیچ وابستگی ندارد.
این کاشناس مسائل اقتصادی بازاریابی و فروش را از مهمترین چالش های پیش روی هنرمندان و صنعتگران این عرصه بیان کرد و گفت: با در نظر گرفتن طرح های حمایتی از هنرمندان این حوزه می توان چشم انداز روشنی را برای اشتغال این حوزه ترسیم کرد.
احمدی به ظرفیت بالای اشتغال در این حوزه برای زنان خانه دار اشاره کرد و بیان داشت: با تشویق زنان خانه دار به اشتغال در این زمینه ضمن افزایش سهم مشارکت زنان آنها هم در فرآیند ایجاد ثروت دخیل می شود.
 با وجود آمار بیکاری بالا در استان و اینکه ایجاد اشتغال در زمینه صنایع دستی از ارزان ترین راه های ایجاد اشتغال است که زمینه ها و ظرفیت های رونق آن هم در استان وجود دارد، اما جای سوال دارد که مسئولان دست اندرکار این حوزه چرا از این ظرفیت ها غافل مانده اند و هیچ تلاش درخور توجهی برای رونق تولیدات این بخش و اشتغال زایی در این عرصه ندارند!